Tornistan

İngilizce “ turn astern” kelimelerinden türetilmiş bir fiilimsi isimdir. Tornistan, denizcilikte kıç bodoslama olarak da bilinir. Gemilerde, ani dönüşlerde kullanılır. Bunu yapmak için geminin en ez iki pervanesi olmalıdır. Gemi dönüş içinde iskele ya da sancak tarafını tercih eder. Yani ya sağa ya sola döner!

Çarpışma yada ilk kalkışlarda manevra için yapılan bu hareket kaptanın makine dairesine tam tornistan emrini vermesi ile olur. Böylece dönülecek yöndeki pervane tam geriye doğru tur atmaya başlar, diğer pervane ise olduğu şekilde döner. Böylece geminin kıç kısmı sabit bir şekilde hızlıca dönülür. Büyük gemilerde bu hareket zordur. Zira geminin büyüklüğünden dolayı dönüş yavaşlar.

Bunun için geminin ön kısmında büyüklüğe bağlı olarak iticiler vardır. Tek pervanesi olan yük gemilerinde daha sık görülür.

Gemicilikte kullanılan bu tabir sürekli iş yapıyormuş gibi görünüp te aslında bir adım dahi ileri atamayanlar içinde kullanılır. Adam sürekli hareket halindedir hatta ona sorarsan nerede hareket orada bereket vardır! Lakin bu hareket hayırlı ve ileriye gidiş olan, katma değeri olan bir hareket değildir. Ya yerinde sayıyordur ya da günü kurtarıyordur.

Gemicilikte tornistan can ve mal emniyeti için yapılan zorunlu bir harekettir. Günümüzde karada yapılan tornistanlar ise tamamen cahillikten, iş yapıyorum zannetmekten, hak etmediği halde bir makama gelmekten, dolmuşa gelip fevri çıkış yapmaktan, gereksiz yere çok konuşmaktan, kendini pazarlamak için gereksiz reklam yapmaktan, donanımsızlıktan vs. daha sıralayabileceğimiz birçok sebepten olmaktadır.

Günümüzde tornistanın çok olmasının sebeplerinden biri de idare ettiğini zannettiğimiz kişilerin başkaları tarafından idare ediliyor olmasından kaynaklanmaktadır.

Yıllardır yapması gereken şeyleri yapmayıp şimdi bir konuyu veya gündemi ölüm kalım meselesi halinde sunmakta bir nevi tornistandır. Ben yıllardır halt yedim şimdi aklım başına geldi demek bir erdemdir. Bu erdemi taşımayanlar sürekli birbirini sıfırlayan birbirini tamamlamayan projeler fikirler ortaya atar durur. Nede olsa ceplerinden para çıkmamakta nede olsa iş yaparak çalmak mubah görülmekte nede olsa fikri süreklilik aranmamaktadır.

Lakin doğruyu söylemek zorunda kalan adamlar da bu doğruyu yapamaz söyledikleri doğru bile olsa niyetleri batıldır. Çark uzmanı ve idrak iltihabı hastalığı olanlar, doğruyu söyleseler de doğruyu yapamazlar. Çünkü tornistan gibi bir beceriksizliği iş yapmak diye topluma sunanlar basit ve bayağı adamlardır.

Tornistan için çark ve çarkçılar lazımdır! Yönetenlerin çoğu çarkçı olup çarkı çeviriyorsa bu toplumda tornistan yapmak iş yapmak diye sunulur. Dönüşte değişik açılara bakıp değişik manzara gören yolcularda bu seyahatin bir yere varacağını sanır. Oysa kaptanda çarkçıda işin ücretini almakta yolcu ise hazırdan yemektedir.

Bir geminin itici gücü ahlak ve maneviyat değil kısa yönden köşeyi dönme olmuşsa o gemi sürekli tornistan yapar. Bir geminin motoru üretim değil rant olmuşsa bu gemi çok tornistan yapar.