Kült Kültür ve Kentsel Dönüşüm

Kentsel dönüşüm noktasında en son olarak Çevre ve Şehircilik Bakanımızın İstanbul depremi önceliğinde her yıl 200.000 bağımsız bölümün dönüştürülmesi durumunda İstanbul’un 2030 yılına kadar depreme hazır hale gelebileceğini söylemesi ile bilgilenmiş olduk!

Oysa iktidarın sayılar vererek yaptığı bu çalışmaların kentsel dönüşüm açısından pek bir anlamı yok! Hala şehir ve kent ayırımını yapamayan ama onların tabiri ile de olsa kent kültürünü tanımlayamayan ve kentsel dönüşümü kült olarak gören ve kültür haline getiremeyen bu yüzden kendi yaptıklarından da memnun olmayan bir yapı ile karşı karşıyayız.

Kentsel dönüşüm dedikleri şeyi sağlıklaştırma, yeniden yapma ve yenileme olarak görüp parselden ada bazına geçemeyen ve şehri daha da beton yığını haline getiren anlayış dönüşümü kendi ruhlarında yaşamakta ve başkalaşmaktadırlar!

Yeri gelmiş iken Fransız’ca kökenli kült; yerel özellikler taşıyan dini törenler ve belli bir dönemde aşırı ilgi gören film, sanat ve düşünce akımı manasına gelir. Kültür kelimesi de Fransızcadan gelmekte olup; tarihsel, toplumsal gelişme süreci içinde meydana gelen bütün maddi ve manevi değerler ile bunları ortaya çıkarmada, sonraki nesillere iletmede kullanılan, insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçların bütünü, hars, ekin. Bireyin kazandığı bilgi, muhakeme, zevk ve eleştirme yeteneklerinin öğrenim ve yaşantılar yoluyla geliştirilmiş olan biçimi demektir.

Bir dönem TOKİ ile kült oluşturan kentsel dönüşüm anlayışı daha sonraları bu kültü Emlak Konut ve Belediye iştiraklerine devretti! Ama kültten kültüre geçiş olmadığı için hala dört başı mamur bir planlama görülemediği gibi yüksek değil yatay yapılaşma olacak denirken bile yüksekten ne anlaşıldığı belirsizdir! Kupon arazi kapsamında oluşturulan ama inşaat sektörüne katma değer sağlayamayan kupon müteahhitçikler üzülmesin diye 0,40 taban oturumu 0,50 ye çıkartılacak yeşil alan hedefleri de başka yerlerden trampa edilecektir!

Bence İstanbul da yerel ağaçların boyunu geçen her yapı yüksektir! Ama 25 katlı bina temelini döken zatlar bile yüksek bina yapılmamalı diyebiliyor!

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler vizyonu çizip hedef gösterge ve faaliyette bunu yansıtamayanlar kentsel dönüşüm kavramını bile netleştiremedikleri gibi bildik tanıdık adamlardan oluşturdukları havuz ve konsorsiyum müteahhitçiklerine proje geliştirip duruyorlar, adının başına kentsel dönüşüm ibaresi konulunca kült yerini bulmuş oluyor.

Kentler fonksiyonel olarak ekonomik, idari ve siyasi, kültürel olarak üç grupta incelenir. Ekonomik fonksiyon olarak ta kentler ticaret kentleri, tarım ve sanayi kentleri olarak tekrar üçe ayrılır. Bu kapsamda İstanbul’u finans kenti yapacağız diye ilk etapta 25 milyon ve daha sonra 50 milyon kişi bandında projeksiyon çizip salon toplantılarında görsel şovlar ve tüketim kültürüne hizmet eden sözde akademisyenler ile toplanıp ahkam kesmek ve güzel ciltli kitaplar bastırmak bu işin kültüne hizmet etse de şehir kültürü oluşmadığı için insanca yaşama kültürüne hizmet etmemektedir.

Kentsel dönüşümden bahsedenler, kamu yararı namına hizmet ettiğini söyleyen ama daha şirket kültürü bile kuramayan yapılar, sizin mevcut planlama kurallarına ve yönetmeliğine göre planlama yapacak ve altına imza atacak bilgi ve donanımda yetkili personeliniz bile yok!

Alan planlaması dört evrede yapılır. Araştırma, amaç belirleme, plan hazırlama ve uygulama. Araştırma kült etkisindeki çaylaklar ile yapılmakta, kent ve şehir ayırımı yapacak kültüre haiz olmayanlarca amaç belirlenmekte, arazi ve kot okumasını bilmeyen şehri insan öncelikli görmeyip beton dökme olarak görenlerce plan hazırlanmakta ve uygulama yapılmaktadır.

Sözün özü kült etkisinde kalınıp, tevhit kültüründen uzaklaşıp, kültürel kirlenme ile şehre ve toprağa şahsi ve sathi gösteriş alanı diye bakıp gayrimeşru kazanç kapısı olarak görmek yerine “İnsanın dünyadaki(dünyaya ait)esas vazifesi dünyayı güzelleştirmektir” hadis i şerifi mucibince kendi ruh kökümüze uygun şehirler kurabilmektir kentsel dönüşüm.