Eğitimde deprem göçü

Eğitimde deprem göçü
 

İstanbul’da meydana gelen 5.8’lik depremin ardından yapılan incelemelerde, 20 okulun az hasarlı, 9 okulun ağır hasarlı olduğu tespit edilmiş; eğitime 1 gün ara verilmişti. İstanbul Valiliği tarafından yapılan açıklamaya göre bu okullardaki öğrenciler yeni okullara yönlendirildiler. Okullardan bir kısmı tamamen boşaltıldı, öğrenciler başka okullara “Misafir” olarak nakledildi. Bir kısmında ise hasarlı olan bloktaki öğrenciler, diğer bloktaki sınıflarda derse devam edecek. Hasarlı okullardaki yaklaşık 30 bin civarında öğrenci ve onların gittikleri okullardaki öğrencilerle birlikte deprem sonrası adeta göç hareketliliği yaşanıyor.

LİSEYİ İLKOKULA TAŞIDILAR

Hasarlı okullardaki öğrenciler kadar, gittikleri okullarda da düzen bozuldu. Öyle ki gelenlere yer açmak için pek çok okul, tekli eğitimden ikili eğitime geçti. Öğrencilerin bir kısmı daha erken okula gelmek zorunda kalacak, bir kısmı da daha geç çıkacak.

Kiminde ise ortaokul hatta lisedeki öğrenciler ilkokuldaki öğrencilerle aynı okulda ders yapmak durumunda kalacaklar. Örneğin Gaziosmanpaşa’daki 7 hasarlı okuldan biri olan Vefa Poyraz Anadolu Lisesi öğrencileri, Aliya İzzetbegoviç İlkokulu’nda ders yapacaklar. Liseliler, ilkokuldaki sıraların küçüklüğünden, velilerin onlara olumsuz tavırlarından şikâyetçi. İlkokul öğrencilerinin velileri ise liselilerin ilk günden okuldaki düzeni bozduğunu düşündükleri için durumdan rahatsız.

Bazı okullarda birleşme sonrasında 5 bine yakın öğrenci, bir okulu paylaşacak. Okulların derslik sayıları yeterli değil, o nedenle tekli eğitim veren okullar ikili eğitime geçecek. Örneğin Arnavutköy’deki hafif hasarlı olan Şehit Er Tuncay Türken Ortaokulu’nda 2 bin 729 öğrenci okuyor. Bu öğrencilerden, 5. ve 6. sınıftakiler Mimar Sinan İlkokulu’nda öğrenim görecekler. Bu okulda da bin 482 öğrenci bulunuyor. 7. ve 8. sınıflar ise Necip Fazıl Kısakürek İmam Hatip Ortaokulu’nda okuyacaklar, bu okulda da 671 öğrenci var.

DERSLER TAM YAPILAMIYOR

Okulların birleşmesi sırasında, sınıfların ayarlanması, ders saatlerinin belirlenmesi vs. gibi hazırlıklar nedeniyle okullarda dersler aksıyor. Hem yeni gelenler hem de mevcut öğrenciler, derslere başlayamıyor. Örneğin Yenibosna Ortaokulu’ndan yapılan açıklamada, “Okulumuz Valilik kararı ile yeni yapılan Piri Reis Anadolu Lisesi’ne taşınacaktır. 6 ve 8. sınıflar sabahçı, 5 ve 7. sınıflar öğlenci olacaktır. Yeni sınıf listeleri sitemizden duyurulacaktır. Okulumuzun taşınma işlemleri devam ettiği için 1 Ekim 2019 Salı günü eğitim öğretime ara verilmiştir” denildi. Yenibosna Ortaokulu öğrencileri dün eğitime başlayamadı.

BAŞKA OKULLAR DA VAR

Okullardaki tehlikenin boyutu tam anlamıyla bilinmiyor. Bilgi alabildiğimiz ilçe milli eğitim müdürlüklerinin paylaştığı verilere göre Pendik’te 3, Bahçelievler’de 7, Fatih’te 5, Silivri’de 5, Esenler’de 4 okulda hasar tespit edildi.

İstanbul Valiliği İstanbul Proje Koordinasyon Birimi’nin, İSMEP Projesi kapsamında okul, hastane, yurt, idari ve sosyal hizmet binalarını depreme karşı dayanıklı, güvenli, modern ve enerji verimli binalar haline getirmek için çalışıyor.

Buna göre İstanbul’da 1135 okulda güçlendirme çalışmaları yapıldı ancak Mayıs 2019 itibariyle 3 bin 790’ı özel, 3 bin 647’si devlet olmak üzere okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim eğitimi veren toplam 7 bin 437 okul bulunuyor. Öte yandan hasar gören okullar arasında güçlendirme yapılan okullar da var. Böyle bir depremde okullarda hasarın olmaması gerektiğine dikkat çeken uzmanlar, detaylı incelemenin şart oduğunu söylüyorlar.

55 YILLIK BİNALAR BULUNUYOR

Depremde hasar gören okullardan bazıları çok eski. Örneğin Beykoz’daki Fatinhoca İlkokulu 1955’te, Gaziosmanpaşa’daki Küçükköy Anadolu İmam Hatip Lisesi 1985’te, 100. Yıl İlkokulu 1981’de, Eyüpsultan’daki Üçşehitler İlkokulu 1964’te yapıldı. 1928’de ahşap bir binada kurulan Cevdet Zebure Kotan Ortaokulu ise 1974-1979 yıllarında yapılan onarımlarla betonarme bina haline getirildi. 1993’te okula bir kat daha çıkıldı.

Bazı okullar ise depreme karşı güçlendirme çalışmalarına rağmen hasar aldı. Örneğin 1969’da eğitime başlayan, 1999’da Marmara Depremi’ni gören Gaziosmanpaşa Vefa Poyraz Anadolu Lisesi, 2005’te ciddi bir onarıma girdi. Okulun tüm zemini ve iç-dış mekânı yeniden yapıldı.

Sultangazi’de bulunan İstiklal İlkokulu ve Ortaokulu’nun ise yeni binası 2008’de, İl Özel İdaresi tarafından yapılarak eğitime açıldı. Henüz 11 yıllık olan bina da boşaltılan okullar arasında.

Pendik’te bulunan Osmangazi İlkokulu ise 1999’da eğitime başladı. Marmara Depremi’nde hasar gören Dolayoba İlköğretim Okulu öğretmen ve öğrencileri, 2001’e kadar eğitimlerine Osmangazi İlköğretim Okulu’nda devam etmişlerdi. 2005’te ve 2009’da farklı okullarda gerçekleştirilen güçlendirme çalışmaları sırasında bu okulların öğrencilerine de ev sahipliği yapmıştı. Okulda son olarak 2015-2016’da güçlendirme çalışmaları gerçekleştirilmişti.

‘DETAYLI İNCELEME ŞART’

Devlet okulları mercek altında ancak özel okullarda hasar incelemesi yapılıp yapılmadığı hakkında bilgi yok. İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Nusret Suna da bu konuya dikkat çekiyor.

“Dershaneden, apartmandan bozma okullar var. Buralarda vaziyet ne? Bunlar inceleniyor mu? Zannetmiyorum” diyen Suna, devlet okullarının durumuyla ilgili de soru işaretleri olduğuna dikkat çekiyor ve ekliyor: “Yetkililer, okulların yüzde 80’i incelendi diyor incelendiyse bu 29 okul neden hasar gördü? Demek ki bu okullar elden geçmemiş. Depremde okullarda hasarlar minimum olmalı hatta hiç olmamalı. Yapı önem kat sayısı bir işyerinde 1 ise okullarda 1.4 olmalı yani okullar yüzde 40 oranında daha sağlam olmalı. Ancak 5.8’de bu oluyorsa beklenen depremde ne olur? Bize davet gelirse incelemeleri seve seve yaparız. Deprem her an olacak gibi hazır olmalıyız. Bütün okullar incelenmeli.

1999 depreminde ya da son depremde okulun hasar almaması bu okulu güvenli yapmaz. Detaylı inceleme şart.”